12 Kasım tarihi, 1999 yılında Düzce’de gerçekleşen depremin ardından Afete Hazırlık Günü olarak ilan edilmiştir. 1999 yılından bu yana 12 Kasım Afete Hazırlık Günü’nde çeşitli etkinlikler yapılarak afet bilincinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Farklı kurum ve bölgelerdeki arama kurtarma ekipleri 12 Kasım Afete Hazırlık Günü’nde olası bir afette uygulanması gereken pratik bilgileri, kendi deneyimleriyle birlikte harmanlayarak paylaşmaktadır.
Türkiye’nin birçok fay hattına ev sahipliği yapan aktif bir deprem kuşağı üzerinde yer alması sebebiyle (Aral ve Tunç, 2021), toplumun deprem bilinci kazanması özellikle önemli görülmektedir. Dolayısıyla afet bilinçlendirme çalışmalarının büyük bir kısmı deprem üzerine oluşturulmuştur. GEA Arama Kurtarma Ekoloji Grubu tarafından yayınlanan depremle birlikte yaşamak için pratik bilgiler kılavuzu, deprem öncesinde yapılması gerekenler, deprem esnasında yapılması gerekenler, deprem sonrasında yapılması gerekenler ve enkaz altında yapılması gerekenler olmak üzere 4 gruba ayrılmaktadır (GEA, 2021).
Deprem öncesinde yapılması gerekenler şu şekilde listelenmiştir:
Önceden plan ve tatbikat yapın!
Depremde meydana gelebilecek yaralanmalara yönelik gerekli önlemleri alın (Cam kırılmasına karşı film kaplanması, mobilyaların sabitlenmesi, dekorasyon değiştirilmesi vb.).
Yattığınız yerin yakınında fener, ayakkabı ve su bulundurun.
Afet çantası hazırlayın.
Yakınlarınızla iletişim kurmak ve buluşmak için haberleşme planı yapın.
Evde ve işyerinde uygun yerlerde fener, ışıldak, yangın tüpü ve ilkyardım çantası bulundurun.
Deprem Esnasında Yapılması Gerekenler:
YAPIN:
Sakin kalın.
Etrafınızda bulunan kişileri uyarın (Panik bir ses tonu kullanmayın).
Bulunduğunuz yeri sallantı duruncaya kadar değiştirmeyin.
Cenin pozisyonu alın (Cenin Pozisyonu: Baş, boyun ve iç organları korumak ve yukarıdan gelebilecek tehlikeleri gözlemlemek için yan yatarak dizlerin karına çekilmiş olduğu korunma pozisyonudur.).
YAPMAYIN:
Paniğe kapılmayın.
Pencereden atlamayın.
Diğer kişileri uyarırken çığlık atmayın (Bu korkunun bulaşmasına sebep olur.)
Koşmayın ve dışarı kaçmaya çalışmayın.
Merdivenleri kullanmayın.
Asansörleri kullanmayın.
Elektrik düğmelerini, çakmak, mum, kibrit kullanmayın.
Balkonlara çıkmayın.
İnsan topluluklarının bulunduğu mekanlarda iseniz panik halinde hareket etmeyin.
Deprem Sonrasında Yapılması Gerekenler:
Sakin olun ve panik yapmayın.
Kendi durumunuzu kontrol edin. Ellerinizle vücudunuzdaki yaralanmaları kontrol edin.
Ayakkabılarınızı giyin.
Yakınlarınızı kontrol edin.
Ağır yaralı kişileri yerinden kıpırdatmayın.
Artçıl depremlere karşı dikkatli ve ivedi bir şekilde binayı terk edin.
Enkaz Altında Yapılması Gerekenler
Rastgele bağırmayın. Enkaz haline gelmiş binalarda rasgele bağırıldığında toz, duman ve cüruflar solunum yolunu kapatırlar. Uzun süreli bağırmalar enerji kaybına ve ses kısılmasına neden olur.
Rastgele hareket etmeyin. Güvenli bir çıkış görüyorsanız ve yaralı değilseniz hareket edin.
Dışarı çıkamıyorsanız olduğunuz yerde kalın. Sakin ve sabırlı olun, paniğe kapılmayın. Aktif dinlenme ve aktif uyku durumuna geçin.
Dış sesleri kontrol edin. Dışarıdan gelen sesleri dinlemeye ve cevap vermeye çalışın.
Nefes alıp verirken bir ritim tutturun.
Paniği kontrol etmek için kendinize telkinler verin. Yaşam umudunuzu koruyacak hayaller kurun. Zihninizde olumsuz düşünceler yaratmayın. Sevdiğiniz imgeleri zihninizde canlandırın.
Enkazda başka kişiler varsa onları da telkin edin.
İlerleyen saatlerde beton bloklara vurarak dışarıya ses vermek için bir araç bulun.
Kaynakça
Aral, M. & Tunç, G. (2021). Türkiye’de Deprem Performansına Dayalı Bina Kimlik Bilgilerinin Oluşturulmasına Yönelik Çalışma ve Öneriler. Afet ve Risk Dergisi, 4(1), 20-41.
GEA Arama ve Kurtarma Ekoloji Grubu. Depremle Birlikte Yaşam için Pratik Bilgiler. Erişim adresi: https://gea.org.tr/pratik-bilgiler-2/
Comments