Zorbalık, karşıdaki kişiye zarar vermeyi amaçlayan, psikolojik veya fiziksel olarak tekrarlanan saldırgan davranışların alt kümesi olarak sınıflandırılmaktadır (1). Zorbalık eylemlerinin fiziksel, zihinsel, sözlü ve dışlama gibi birçok şekilde görülebilmesinin yanı sıra, okul, aile içi, sosyal ve sanal ortam gibi birçok ortam ve durumda farklılık gösterebilmektedir (2, 3). Konuya ilişkin toplumsal farkındalığın da artması ile birlikte, bireylerin ve grupların ırk, cinsiyet, engellilik, din veya cinsel yönelim gibi nedenlerle haklarına yönelik endişeler artmakta ve bu bağlamda zorbalık konusu sıklıkla araştırılmaktadır (4). Son yıllarda özellikle okullarda bildirilen zorbalığın artması sebebiyle toplumun konu hakkında bilinçlendirilmesi ve gerekli önlemlerin alınmasına yönelik çalışmaların başlatılması önemli kabul edilmektedir.
Zorbalıkla ilgili yapılan araştırmalara bakıldığında zorbalığa uğramanın bireyler üzerinde birçok olumsuz etkisi olduğu belirtilmektedir. Zorbalık mağduriyeti, fiziksel zarar, duygusal ve psikolojik sıkıntı, sosyal yaralanma ve cinsiyet ayrımcılığını içeren oldukça geniş ve köprüleyici bir konudur (5). Bu mağduriyetin bireylerde uzun vadede fiziksel yaralanmalar, astım, nezle, sağlıksız kilo kontrolü davranışı, obezite, depresyon ve intihar gibi çok sayıda sağlık sorunuyla da ilişkili olduğu ayrıca söz konusu olmaktadır (6). Bununla birlikte, zorbalığa maruz kalan kişilerin kısa ve uzun vadede kendileriyle alakalı birçok olumsuz düşünce ve duyguya sahip olduklarını söylemek mümkündür. Bir araştırma, zorbalık türlerinden en çok kullanılanlarından biri olan sanal zorbalık mağdurlarının çoğunlukla, korku, endişe, utanç, kaygı, öfke ve savunmasızlık hissettiklerini bildirmiştir (7).
Zorbalık mağdurlarıyla yapılan çalışmalar, zorbalığa uğramanın zararlı madde kullanımı ile bir ilişkisi olduğunu da ayrıca göstermektedir (8). Kore’de ergenlerle yapılan bir çalışma, zorbalığa uğramanın bağımlılık geliştirmeyle ilişkisinin olduğunu, bununla birlikte kız öğrencilerin erkek öğrencilere kıyasla daha yüksek oranda bağımlılık geliştirdiğini bulmuştur (8). Özellikle ergenliğin bireylerin madde kullanımına karşı savunmasız olduğu bir dönem olmasından dolayı zorbalık mağduriyeti ve bağımlılık arasındaki ilişki ergenler açısından oldukça büyük bir öneme sahiptir (9). Ayrıca ergenlik döneminde zararlı madde kullanımının, kişilik bozuklukları gibi sorunları geliştirme riskini arttırdığı ve düşük akademik başarı ile ilişkilendirildiği bildirilmiştir (9). Zorbalık mağduriyetinin ergenlikte zararlı madde kullanımını arttırabileceğinden dolayı bu konu ayrıca hassasiyet gerektirmektedir.
Araştırmalar bize zorbalığın mağdur üzerinde birçok olumsuz sonucu olduğunu açıkça göstermektedir. Dolayısıyla toplumun bu konu hakkında farkındalığının arttırılması ve buna yönelik özellikle çocuklara, ailelere ve eğitim alanında çalışan kişilere, bilinçlendirme çalışmaların planlanması ve önleme çalışmalarının uygulanması öncelikli öneme sahip görülmektedir.
Kaynakça
1. Sanders, C. E. (2004). What is bullying?. In Bullying (pp. 1-16). Academic Press.
2. Kelly, E. V., Newton, N. C., Stapinski, L. A., Slade, T., Barrett, E. L., Conrod, P. J., & Teesson, M. (2015). Concurrent and prospective associations between bullying victimization and substance use among Australian adolescents. Drug and alcohol dependence, 154, 63-68.
3. Vieno, A., Gini, G., & Santinello, M. (2011). Different forms of bullying and their association to smoking and drinking behavior in Italian adolescents. Journal of school health, 81(7), 393-399.
4. Smith, P. K. (2004). Bullying: Recent Developments. Child and Adolescent Mental Health, 9(3), 98–103. doi:10.1111/j.1475-3588.2004.00089.x
5. Henry, S. (2000). What is school violence? An integrated definition. The annals of the American academy of political and social science, 567(1), 16-29.
6. Rigby, K. (2003). Consequences of bullying in schools. The Canadian journal of psychiatry, 48(9), 583-590.
7. Ortega, R., Elipe, P., Mora‐Merchán, J. A., Genta, M. L., Brighi, A., Guarini, A., ... & Tippett, N. (2012). The emotional impact of bullying and cyberbullying on victims: A European cross‐national study. Aggressive behavior, 38(5), 342-356.
8. Lee, Y., & Lee, K. S. (2018). Associations between history of hospitalization for violence victimization and substance-use patterns among adolescents: A 2017 Korean national representative survey. International journal of environmental research and public health, 15(7), 1543.
9. Magid, V., & Moreland, A. D. (2014). The Role of Substance Use Initiation in Adolescent Development of Subsequent Substance-Related Problems. Journal of Child & Adolescent Substance Abuse, 23(2), 78–86. doi:10.1080/1067828x.2012.748595
Commentaires