1992 yılından bu yana her yıl 10 Ekim tarihi Dünya Ruh Sağlığı Günü olarak kutlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından sağlık kelimesinin tanımı “Sağlık, sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, bedensel, ruhsal ve sosyal yönden tam iyilik halidir.” olarak yapılmıştır. Bu tanıma göre, fiziksel sağlık kadar psikolojik sağlığın önemi de vurgulanmaktadır (1).
Psikolojik açıdan sağlıklı olmak, sadece bu kapsamda herhangi bir tanı almamış olmakla değil; aynı zamanda psikolojik iyi oluş halinin sağlanabilmesi için gereken iç ve dış kaynaklara, işlevsel baş etme mekanizmalarına, sağlıklı ve yeterli sosyal bağlara, yeterince iyi stres yönetimi ve duygu düzenleme becerilerine sahip olmak ile de ilgilidir.
Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu tarafından belirlenen 10 Ekim, her yıl farklı temalarla ele alınmaktadır. Belirlenen farklı temalar ile toplumda ruh sağlığına yönelik farkındalığın arttırılması amaçlanmaktadır (2). Dünya Ruh Sağlığı Günü teması bu yıl "Eşitsizliklerin Olduğu Bir Dünyada Ruh Sağlığı" olarak belirlenmiştir. Bu tema kapsamında, günümüz dünyasında halen yoksulluk ve açlık ile mücadele eden toplumların psikolojik sağlık desteğine ulaşmalarındaki güçlüklere dikkat çekilmektedir. Yoksulluğun yanı sıra dil, din, ırk, kültür, cinsel yönelim ya da cinsiyet farklılıkları da bu eşitsizliklerde önemli bir rol oynamaya devam etmektedir. Bu farklılıklardan kaynağını alan ötekileştirme, ayrımcılık ve fırsat eşitsizliği bireylerin psikolojik sağlığı üzerindeki olumsuz etkilere neden olmanın yanı sıra bireyler bu sebeplerle de psikolojik destek hizmetlerine erişim açısından dezavantajlı olabilmektedir.
Bir diğer önemli husus ise, psikolojik sağlık hizmeti alan bireylerin kimi durumlarda deneyimlediği yargılanma ve etiketlenme endişesidir. Psikiyatrik tedavi, psikoterapi ya da psikolojik danışmanlık süreçlerine başvuran bireyler, toplum tarafından damgalanma, ayrımcılık ve ötekileştirilme kaygısı gibi sebeplerle de gereksinim duydukları desteğe başvurmamaktadır. Bunun sonucu olarak da psikolojik ve fiziksel sağlık açısından önleyici nitelikte olabilecek müdahaleler gerçekleştirilememekte, bu da başta bireyin kendisi olmak üzere, aileye, topluma ve sağlık politikaları açısından devlete yönelik çok sayıda ve iyileştirilmesi daha güç sorunlara neden olmaktadır. Bu bağlamda, ruh sağlığı alanındaki damgalanma ve ayrımcılık konularına özgü iyileştirici çalışmalar yapılması da son derece gerekli bir yere sahiptir.
Bireylerin maruz kaldığı eşitsizliklerin kapsamlı bir biçimde ele alınması ve ruh sağlığı alanında desteğe ihtiyacı olan bireylerin eşit haklar çerçevesinde hizmete erişiminin yolunun açılması önemlidir (3).
Metta Psikoterapi olarak, 10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı gününde, psikolojik sağlık alanındaki tüm hizmetlerin gerekliliğinin yanı sıra, ulaşılabilir olmasının da önemini bir kez daha vurgulamak istiyoruz.
Dünya Ruh Sağlığı Günü Kutlu Olsun!
Kaynakça
1. World Health Organization. (2006). Constitution of the World Health Organization Basic Documents Forty-fifth Edition, Supplement. https://www.who.int/governance/eb/who_constitution_en.pdf sitesinden alınmıştır. Erişim Tarihi: 08 Ekim 2021.
2. Kesgin, C., & Topuzoğlu, A. (2006). Sağlığın tanımı: başaçıkma. İKÜ Güncesi Fen ve Mühendislik Bilimleri. Journal of İstanbul Kültür University Science and Engineering 4(3), 47-49.
3. Güzel, S., & Yanardağ, M. Z. (2021). Çevresel ve Sosyal Faktörler ile Ruh Sağlığı Üzerine Bir İnceleme: Ruh Sağlığı Alanında Sosyal Hizmet Mesleğinin Önemi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 142-150. https://doi.org/10.34087/cbusbed.721875
Comments