“Her 5 öğrenciden en az 1’i zorbalığa uğradığını bildiriyor!”
Zorbalığın öğrenciler arasında uzun zamandır var olan yaygın bir problem olduğu bilinmesine ve hemen her yetişkinin geçmişte zorbalığa dair bizzat yaşadığı veya tanık olduğu örnekler olmasına rağmen zorbalık günümüzde halen bazı sebeplerden ötürü görmezden gelinebilen bir konudur. Yapılan araştırmalar, zorbalığın maruz kalan bireylerin yaşamını kısa ve uzun vadeli sonuçlara neden olacak şekilde, büyük oranda etkileyebileceğini göstermektedir (1, 2).
Zorbalığın etkilerinin detaylıca incelendiği diğer yazımızı incelemek için burayı ziyaret edebilirsiniz.
Peki, zorbalığı tanımak, ayırt etmek ve zorbalığa dur diyebilmek için neler yapabiliriz?
Bu kapsamda, her yıl Zorbalık Önleme Ayı’nda, çocukları, ebeveynleri ve öğretmenleri zorbalık hakkında bilinçlendirmek ve farkındalık kazandırmak amacıyla PACER (Zorbalık Önleme Merkezi) tarafından etkinlikler düzenlenmekte, eğitimler verilmekte ve çeşitli platformlarda kampanyalar yürütülmektedir.
Zorbalık nedir, ne değildir?
Zorbalık, çocukları güçlendiren doğal bir süreç değildir!
Araştırmalar zorbalığın, çocuğu güçlendiren bir sürecin aksine pek çok probleme neden olabilen bir süreç olduğunu göstermiştir. Öyle ki, zorbalığa maruz kalan çocuklar, uzun vadede korku, utanç, kaygı, öfke ve savunmasızlık hissetmekte, çeşitli fizyolojik ve psikolojik problemlerle karşı karşıya kalmaktadır (2).
Fiziksel zorbalık kadar diğer zorbalık türleri de oldukça önemlidir!
Zorbalık denildiğinde her ne kadar akla çoğunlukla itme, vurma, saç çekme gibi fiziksel zorbalık davranışları gelse de isim takma, laf atma, dalga geçme givi sözel; dışlama, dedikodu çıkarma vb. gibi sosyal ve oyun ya da dijital mesajlaşma ortamlarında gerçekleşen sanal zorbalık türleri de en sık karşılaşılan akran zorbalığı biçimlerindendir. Tüm zorbalık türlerinin çocuğun hayatını olumsuz etkilediği unutmamalıdır (3).
Zorbalığı görmezden gelmek onu söndürmez!
Çoğu zaman çocuğa zorbalığı görmezden gelmesi önerilse de, zorbalığı görmezden gelmek zorba davranışlarda bulunan kişiyi cesaretlendirip zorbalık şiddetini artırmasına neden olabilmektedir (3).
Zorbalık “şakalaşma” değildir!
Çoğu insan, arkadaşlarıyla şakalaşır fakat zorbalık bir şakalaşma değildir. Buna maruz kalan bireyin rahatsız olduğu noktada, yapılan davranışın durdurulması gerekmektedir (4).
Zorbalığı sadece erkek çocukları yapmaz!
Cinsiyet fark etmeksizin tüm çocuklar zorbalık yapabilir. Araştırmalar, erkeklerin fiziksel zorbalık, kızların ise duygusal veya sosyal zorbalığı daha fazla yaptığını göstermektedir (3).
Ne yapabiliriz?
Çoğu zorba davranış, “şakaydı” , “ciddiye alma” , “sen de amma abarttın altı üstü bir şaka” gibi cümlelerle örtülmeye çalışılabilir. Arkadaşlar şakalaşırlar fakat siz kendinizi rahatsız hissediyorsanız, dur demenize rağmen bu durum devam ediyorsa ve bundan hala üzüntü ve rahatsızlık duyuyorsanız bunun zorbalık olduğunu unutmamak gerekir.
Zaman zaman zorbalık mağdurları kendilerini suçlamaya, etiketlemeye veya yaşadıkları şeyleri hak ettiklerini düşünmeye meyilli olabilirler. Hatırlayın ve tekrarlayın: “Bu yaşadığım şey benim suçum değil.”
Dur diyebilmeyi, rahatsız olduğunuzu belirtmeyi ve zorba davranışların devam ettiği durumda bunu bir yetişkinle veya yakınınızla konuşabileceğinizi unutmayın.
Zorbalığı bildirin. Arkadaşlarınızla, ailenizle ve öğretmenlerinizle bu durumu paylaşıp yardım isteyin. Sosyal destek ve yetişkinlerden gelen yardım, durumu atlatabilme konusunda oldukça önemli bir role sahiptir.
Eğer yaşadığınız durum siber zorbalık gibi kanıtlarını toplayabileceğiniz bir zorbalık türü ise bunları toplayıp yetişkinlerle paylaşın (4).
Kaynakça
Rigby, K. (2003). Consequences of bullying in schools. The Canadian journal of psychiatry, 48(9), 583-590.
Ortega, R., Elipe, P., Mora‐Merchán, J. A., Genta, M. L., Brighi, A., Guarini, A., ... & Tippett, N. (2012). The emotional impact of bullying and cyberbullying on victims: A European cross‐national study. Aggressive behavior, 38(5), 342-356.
Nirengi Derneği. (t.y.). Akran Zorbalığı. https://www.nirengidernegi.org/tr/akran-zorbaligi/ adresinden erişildi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2022.
UNICEF. (t.y.). Siber zorbalık: Nedir ve nasıl önlenir? Gençlerin siber zorbalıkla ilgili olarak bilmeleri gereken 10 nokta. https://www.unicef.org/turkiye/siber-zorbalık-nedir-ve-nasıl-önlenir adresinden erişildi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2022.
Comments